اسپارتینا یا جراحی اسلیو معده: مقایسه علمی و جامع کاهش وزن

اسپارتینا یا جراحی اسلیو معده: مقایسه علمی و جامع کاهش وزن

 مقدمه

کاهش وزن و کنترل چاقی شدید یکی از چالش‌های بزرگ سلامت عمومی است. دو روش مهم برای این کار شامل **داروهای نوین مانند اسپارتینا (Tirzepatide)** و **جراحی اسلیو معده** هستند. هر روش مزایا و محدودیت‌های خود را دارد و انتخاب درست نیازمند بررسی علمی و شرایط فردی بیمار است.

 اسپارتینا چیست و چگونه عمل می‌کند؟

اسپارتینا یک داروی تزریقی هفتگی ایرانی است که ماده فعال آن **Tirzepatide** می‌باشد. این دارو به‌صورت همزمان روی گیرنده‌های هورمون‌های **GLP-1** و **GIP** اثر می‌گذارد. مکانیسم آن شامل:

* افزایش ترشح انسولین بعد از غذا
* کاهش ترشح گلوکاگون
* کند شدن تخلیه معده و افزایش احساس سیری
* کاهش اشتها و در نتیجه کاهش کالری دریافتی

این دارو باعث کاهش وزن حدود **۲۰ تا ۲۵ درصد طی یک سال و نیم** می‌شود و همچنین کنترل قند خون، فشار خون و چربی خون را بهبود می‌بخشد.

 جراحی اسلیو معده چیست؟

اسلیو معده یک عمل جراحی غیرقابل برگشت است که طی آن حدود ۷۵ درصد حجم معده برداشته می‌شود. اثرات آن شامل:

* کاهش حجم معده و ایجاد سیری زودهنگام
* کاهش ترشح هورمون گرسنگی (ghrelin)
* کاهش وزن سریع و قابل توجه، معمولاً **۵۰ تا ۷۰ درصد وزن اضافی طی ۱ تا ۲ سال**

مزیت اصلی اسلیو، کاهش وزن چشمگیر و سریع است، اما شامل **ریسک‌های جراحی، بیهوشی، رفلاکس، کمبود مواد مغذی و احتمال عفونت** می‌شود.

---

 مقایسه اثر کاهش وزن

* **اسپارتینا:** کاهش وزن متوسط ۲۰–۲۵٪ در طول ۱ تا ۱.۵ سال
* **اسلیو معده:** کاهش وزن شدید ۵۰–۷۰٪ طی ۱ تا ۲ سال

**تحلیل علمی:** اسپارتینا برای افرادی مناسب است که ترجیح می‌دهند بدون جراحی وزن خود را کاهش دهند یا در ریسک جراحی بالا هستند. اسلیو برای کسانی که چاقی شدید دارند و نیاز به کاهش وزن سریع و زیاد دارند، گزینه مناسب‌تری است.

---

 مقایسه اثرات جانبی و ایمنی

* **اسپارتینا:** عوارض شایع شامل تهوع، استفراغ، اسهال و یبوست است. عوارض جدی نادر شامل پانکراتیت یا مشکلات تیروئیدی است. غیرتهاجمی و برگشت‌پذیر با قطع دارو.
* **اسلیو معده:** ریسک جراحی شامل خونریزی، عفونت، ریفلاکس و کمبود مواد مغذی. غیرقابل برگشت و دائمی.

---

مقایسه کنترل قند خون و متابولیسم

* اسپارتینا علاوه بر کاهش وزن، **HbA1c را تا ۲–۲.۳٪ کاهش می‌دهد** و اثرات مثبت روی فشار خون و چربی خون دارد.
* اسلیو نیز می‌تواند باعث بهبود دیابت نوع ۲ شود، اما اثرات دارویی کنترل قند در کوتاه‌مدت معمولاً سریع‌تر در اسپارتینا مشاهده می‌شود.

---

 انتخاب مناسب برای بیماران

* **اسپارتینا:**

  * بیماران با BMI ≥ ۳۰ یا BMI ≥ ۲۷ با بیماری‌های همراه
  * افرادی که ریسک جراحی بالا دارند یا نمی‌خواهند جراحی کنند
  * افرادی که می‌خواهند کاهش وزن متوسط و کنترل متابولیک داشته باشند

* **اسلیو معده:**

  * بیماران با چاقی شدید (BMI ≥ ۴۰)
  * افرادی که نیاز به کاهش وزن سریع و چشمگیر دارند
  * کسانی که شرایط پزشکی اجازه جراحی را دارند

جمع‌بندی علمی

انتخاب بین اسپارتینا و جراحی اسلیو معده به شدت چاقی، ریسک جراحی، تحمل دارو و هدف بیمار بستگی دارد. اسپارتینا کاهش وزن متوسط، غیرجراحی و اثرات متابولیک مثبت دارد اما نیاز به مصرف طولانی‌مدت و همراهی با رژیم و ورزش دارد. جراحی اسلیو کاهش وزن شدید و سریع ایجاد می‌کند اما غیرقابل برگشت و با ریسک جراحی همراه است.

**نکته مهم:** ترکیب سبک زندگی سالم و فعالیت بدنی برای هر دو روش حیاتی است تا نتیجه پایدار باشد.

🔹 «تهیه و تنظیم: دکتر محبوبه شیردل – دکترای داروسازی»
🔹 «📍 برای اطلاعات بیشتر: dr.shirdel_pharmacy